/نقد فیلم‌های جشنواره/ «کاپیتان»؛ حضور منطقی «کریم باقری» در فیلم

خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) قصد دارد در طول برگزاری جشنواره فیلم فجر، به نقد، تحلیل و تفسیر مختصر فیلم‌های حاضر در جشنواره بپردازد. شما نیز در صورت تماشای فیلم‌ها در این زمینه می‌توانید مشارکت کنید.

«کاپیتان»

کارگردان: محمد حمزه‌ای

تهیه‌کننده: سیدصابر امامی

نویسنده: امیرمحمد عبدی

بازیگران: پژمان بازغی، پانته‌آ پناهی‌ها و بهار نوحیان

*

توقع مخاطب جدی سینما، شامل منتقدان، نویسندگان رسانه‌ها و فیلم‌بین‌های جدی، از جشنواره‌ فیلم، چه جشنواره فیلم کن باشد و چه جشنواره فیلم فجر، دیدن آثاری با وجه هنری استاندارد است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

درواقع این توقع وجود دارد که فیلم حضوریافته در جشنواره که از صافی هیات انتخابی با حضور هنرمندان گذشته است، از سطح سلیقه مخاطب عام بالاتر باشد. اما گاهی این‌گونه نیست و آثاری در جشنواره حضور می‌یابند که بعضا تعجب منتقدان را موجب می‌شوند. از جمله این آثار، فیلم‌هایی هستند که اصطلاحا به آنها تله‌فیلم (فیلم تلویزیونی) می‌گویند. این‌گونه از فیلم‌ها، چه از نظر محتوا و چه از منظر فرم، در دسته آثار هنری جدی سینما قرار نمی‌گیرند و بیشتر مطلوب خانواده‌های مخاطب تلویزیون هستند، تا فیلم‌بین‌های حرفه‌ای و جدی‌.

یکی از دلیل‌های اطلاق این‌گونه عنوان‌ها، به شکل بصری کار برمی‌گردد و بخشی هم به موضوع‌ها و پرداخت‌های تکراری در قصه و درام‌های تقریبا با قالب کلیشه‌ای و قابل پیش‌بینی مربوط است. در چهل و یکمین جشنواره فیلم فجر نیز مانند دوره‌های گذشته، چند اثر این‌چنین در بخش مسابقه سودای سیمرغ حضور دارند. فیلم سینمایی «کاپیتان» را قطعا و طبعا بسیاری از منتقدان، این‌چنین می‌بینند. اما آیا واقعا چنین است؟

«کاپیتان» هر چند این شاخص‌ها را تا حدودی در خود دارد اما واقعیت این است که با یک نگاه حساب شده، به پرداخت و سرانجام‌دهی متفاوت از قصه‌ای پرداخته که فضایش در تعدادی از فیلم‌هایی پیشتر تجربه‌شده، به نمایش درآمده است. در ضمن نباید فراموش کرد که «کاپیتان» یک فیلم کودک و نوجوان با استاندارهای مشخص و رعایت‌شده است. یک فیلم کودک و نوجوان قابل قبول که در جشنواره فیلم کودک و نوجوان بیشتر مورد توجه می‌تواند قرار گیرد.

امیرحسین بیات، ارغوان شعبانی، شایان دارمی‌پور و پرهام غلاملو - بازیگران کاپیتان

می‌گوییم یک فیلم استاندارد کودک و نوجوان، چراکه اولا حتا اگر در تیتراژ فیلم چندان مشخص نشده باشد، اما انگار از یک مشاوره تخصصی در قصه‌نویسی تا ساخت استفاده شده است. رؤیای کودکان سرطانی که در این سال‌ها باب شده است با درشت‌نمایی‌هایی تحقق می‌یابد، مثلا تحقق رؤیای دیدار با یک سوپراستار فوتبالی، در فیلم «کاپیتان» نه نسخه توصیه شده و اغراق‌آمیز است، نه در نقطه مقابل، به آن کاملا بی‌محلی شده است. در واقع با این کار، برای کودکانی با موقعیت مشابه که ببینده کار هستند، این اغراق ها توصیه نشده، تا در ادامه به سرخوردگی احتمالی آنان منجر نشود. «کریم باقری» هم در این فیلم، حضور متعادلی دارد؛ نه حضوری جدی دارد و نه حضوری اضافی. بلکه برخلاف تجربه‌های پیشین در زمینه حضور فوتبالیست‌ها، تنها با چند صوت از صدایش، کاملا در خدمت فیلمنامه قرار گرفته و حضوری منطقی دارد. کلا همه آدم‌های قصه از چنین پرداخت متعادلی برخوردارند. «کاپیتان» درامی نیست که بر مبنای افراط و تفریط در شخصیت‌های داستان شکل گرفته باشد. شخصیت‌های قصه کلا از افراط و تفریط، از جهل و دانایی کل، و از احساساتی و بی‌عاطفه بودن به دورند. حتا دلقک موجود در قصه هم چنین هویتی دارد.

دقت کارگردان در کنترل تعادل بخش‌های مختلف فیلم به گونه‌ای بوده که حتا پژمان بازغی آن نیز در ایفای نقش، کاملا به‌اندازه بوده است؛ نه کم و نه زیاد. حضور کودک آبادانی هم به همین شکل؛ درحالی‌که یک کارگردان فاقد دقت یا تجربه لازم، می‌توانست در مهلکه اغراق در استفاده از این شخصیت گرفتار شود.

این فیلم در زمینه‌هایی چون فیلمبرداری نیز از مقبولیتی کیفی برخوردار است که در این زمینه‌ها هم در جشنواره به توفیق نسبی می‌تواند دست یابد.

فیلمی با احساساتی آرام به رنگ طلایی، تنها یک حفره ذهنی و منطقی در پایان دارد، با حضور بچه‌ها در ساحل دریای جنوب، که به‌عنوان نکته‌ای حاشیه‌ای، ذهن مخاطب را درگیر انحراف می‌کند و از این طریق به یکدستی اثر لطمه می‌زند. شاید این ضعف با یک توجیه باورپذیر انتزاعی یا یک تغییر در تدوین، حل شود.

«کاپیتان» فیلمی است برای همه بچه‌های ایران، در قومیت‌ها و موقعیت‌های گوناگون.

علیرضا بهرامی – ایسنا

شما نیز در صورت تماشای این فیلم در گذشته یا آینده، با درج ستاره مورد نظر خود (از یک: بد، تا پنج: عالی) در قالب کامنت زیر این مطلب، در نقد آن می‌توانید مشارکت کنید.

انتهای پیام

منبع: ایسنا

کلیدواژه: فیلم کاپیتان جشنواره فیلم فجر جشنواره فیلم فجر 1401 برگزیده ها نقد فیلم جشنواره فیلم فجر 1401 جشنواره فجر 1401 برگزیده ها نقد فیلم کافه خاطره دفاع مقدس جشنواره فیلم فجر 1401 جشنواره فجر 1401 برگزیده ها کودک و نوجوان جشنواره فیلم فیلم ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۰۵۱۱۶۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نوای خوشِ هزار دف؛ از کردستان تا سراسر ایران

درمورد موسیقی نواحی ایران هرقدر صحبت شود باز کم است. چون کم‌کاری‌ها در این زمینه به حدی است که خیلی می‌توان در این باره صحبت کرد. اما یکی از اتفاقات خوبی که در هفته‌های گذشته رخ داد این بود که در شهر سنندج استان کردستان جشنواره دف نوازان با عنوان «هزار دف» در روستای پالنگان کردستان برگزار شد که از تمام ایران در این جشنواره حضور داشتند و نکته قابل توجه این است که کردستان به ویژه شهر سنندج؛ خطه‌ی دف‌نوازی ایران است تا جایی که اقلیمی به شمار می‌آید که این ساز در هر خانه‌ای دیده می‌شود و این موضوع نیز، در سراسر ایران گسترش پیدا کرده است و حضور دف در دیگر اقوام کشور هم، وجود دارد.

در پایتخت هم، افراد زیادی به آموزش و یادگیری دف می‌پردازند و اهمیت این ساز به حدی است که از آن در مراسم‌های مختلف رسانه ای، محفلی، خانوادگی و رسمی استفاده می‌شود. از اینرو، گفته می‌شود که اجرا‌های خوب دف‌نوازی در جشنواره دف‌نوازان «هزار دف» انجام شده و در موسیقی نواحی ایران، اقدام ارزنده‌ای بوده است.

محمّد طریقت، نوازنده دف و سنتور در برنامه «هفت اقلیم» رادیو فرهنگ درمورد جشنواره دف‌نوازی «هزار دف» در پالنگان کردستان اظهار کرد: بنده به عنوان نوازنده دف در این جشنواره دعوت شدم و در جریان آن، به صورت فراخوان از نوازنده‌های دف سراسر ایران دعوت شده بود تا در این جشنواره حضور داشته باشند و  اگرچه کم و کاستی‌هایی وجود داشت و بخشی از آن‌ها طبیعی است و در فضای مجازی به این موضوع اشاره شده بود ولی باید توجه کرد که دومین بار بود که به همت دوستداران فرهنگ و هنر کشور، این جشنواره دف‌نوازی برگزار شد و این جشنواره، اجتماعی از حضور پُرشور مردم هنر‌ دوست سراسر ایران بود که از هر گروه سنی با همدلی و اتحاد خود سعی کردند پاسداشت فرهنگ، هنر و تاریخ ارزشمند به جای مانده از نیاکانمان را داشته باشند.

این نوازنده گفت: در مجموع، این‌طور می‌توانم از این جشنواره دف‌نوازی «هزار دف» پالنگان صحبت کنم و خیلی نمی‌توان حواشی آن را نقد کرد چراکه برای دومین بار این جشنواره برگزار شد و اوایل هر کاری، یک سری نواقص و کاستی‌هایی وجود دارد و این مشکلات و کاستی‌ها قابل اغماض هستند.

محمّد طریقت درمورد این که آیا جشنواره «هزار دف» رقابتی، تکنوازی و یا گروه‌نوازی بوده است؟ افزود: جشنواره دف‌نوازی به صورت گروه‌نوازی بود؛ به طوری‌که دف‌نوازان تحت کنترل و رهبری یک سری از سرپرستان دف‌نوازی بودند. 

خبرنگار: فاطیما میرزایی

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری موسیقی و هنرهای تجسمی